deringen in de natuurwaarde of de effecten van inrichtings- of beheermaatregelen. Op verzoek kunnen we de methode uitbreiden met soortgroepen of een statistische analyse.’ Stukje nieuwe natuur op terrein van Houbensteyn waar voorheen een zeugenstal stond. van inrichtings- of beheermaatregelen’, legt Willems uit. De opdrachtgevers voor een meting door BTL Advies zijn over het algemeen overheden en waterschappen. Vaak met een simpele vraag: op welke wijze kunnen we de bermen het best beheren en onderhouden? Het antwoord, en dus de optimale maatregelen, hangen af van de wens en situatie. Beheermethode Bermen zijn voor veel planten en insecten tegenwoordig een laatste toevluchtsoord. Het intensief gebruikte agrarische gebied biedt bijna geen ruimte meer voor insecten. Met name stuifmeel- en nectarplanten zijn grotendeels verdwenen. Maar ook de flora en fauna in bermen komen steeds vaker in de verdrukking. Ongunstig bermbeheer, vermesting en verzuring van de grond zijn de oorzaken dat het aantal planten en vlinders in de bermen snel achteruitgaat; en minder vlinders en andere insecten betekent minder bloemenrijkdom. Zo is het aantal zwartsprietdikkopjes, een eens heel algemene graslandvlinder, sinds 1992 met 84 procent afgenomen (Vlinderstichting, 2017). ‘Je ziet vaak dat in bermen de beheermethode van klepelen wordt gebruikt. Dat zorgt ervoor 42 vakblad groen dat alles kapotgaat en verdere verdichting en vermesting van de zode optreedt’, zegt Willems. Bij klepelen wordt de berm gemaaid en het maaisel in fijne delen verhakseld. De verhakselde plantenresten blijven vervolgens liggen om te composteren, maar daardoor is er weinig ruimte voor andere planten om te groeien. Veel gemeenten maken nog gebruik van klepelen (twee tot vier keer per jaar) omdat het vaak de snelste en goedkoopste manier van bermbeheer is. Bij ecologisch bermbeheer wordt de berm gemaaid en wordt enkele dagen later het maaisel afgevoerd. Hierdoor krijgt de toplaag rust en kunnen kruiden zich goed ontwikkelen. Bovendien krijgen de insecten de kans om tijdig weg te komen. Gemeenten die een nieuw groenstructuurplan willen opstellen moeten eerst inzicht krijgen in de natuurwaarden. Dit kan met de meting van BTL Advies. Vragen die centraal staan in de meting zijn: Wat is de natuurwaarde van deze berm? Profiteren de bestuivende insecten van inzaaien of ecologisch maaibeheer? Wat is het effect van het aanplanten van struiken op de biodiversiteit? ‘Door over verschillende jaren de transecten te inventariseren met dezelfde methode, kunnen we ook iets zeggen over veranBestuivende insecten De biodiversiteitsmeting is in de afgelopen tijd onder meer uitgevoerd in de Brabantse gemeente Sint Anthonis die in 2018 liet onderzoeken welke bestuivende insecten aanwezig zijn in wegbermen en landschapselementen in de gemeente. Er is twee keer geïnventariseerd (vroege voorjaar en vroege zomer), vertelt Willems, omdat de soortensamenstelling van bestuivers door het jaar heen verandert. Door deze inventarisatie is een duidelijk beeld verkregen van de bijen en zweefvliegen die in de gemeente voorkomen en is de toestand van hun leefgebied in kaart gebracht. Uit de meting in het voorjaar werd onder meer duidelijk dat de meeste bestuivende insecten werden aangetrokken door bloeiende wilgen en sleedoorns. Voor de vrij zeldzame gehoornde metselbij (Osmia cornuta) was vooral de wilg erg aantrekkelijk. In de zomer waren voornamelijk de wegbermen interessant voor bestuivende insecten, vooral wegbermen die in 2017 zijn ingezaaid. Hier werd de zeldzame kattenkruidbij (Anthophora quadrimaculata) waargenomen op slangenkruid. Deze soort is erg kieskeurig qua bloembezoek en nesthabitat. Naast deze zeldzame en meer algemene bijensoorten werden verschillende soorten zweefvliegen waargenomen, waarvan een aantal soorten kunnen bijdragen aan natuurlijke plaagdierbestrijding zoals de snorzweefvlieg (Episyrphus balteatus). Op basis van de meting is de gemeente geadviseerd maatregelen te nemen die de bestuivende insecten ondersteunen, zoals het creëren van verbindingen tussen nesthabitat en foerageerhabitat voor wilde bijen. Het adviesrap Pagina 41
Pagina 43Scoor meer met een webshop in uw catalogussen. Velen gingen u voor en publiceerden onderwijs catalogi online.
groen-10 Lees publicatie 384Home