De Stufenlinde van Grettstadt komt ruimschoots tegemoet aan mijn vormbomenfetisjisme. Het betreft hier een etagelinde waarvoor mensen generaties lang aan elkaar de kunst van het vormen en onderhouden van vormbomen hebben overdragen. Kun je dat voorstellen in ons Nederlandse gecultiveerde landschap wat minimaal iedere 30 jaar op zijn kop gaat? Het is niet voor niets dat we eigenlijk ieder jaar onze navigatie moeten updaten, jaja ik weet er zijn modernere systemen, maar dit zegt wel iets over ons driftig vernieuwingsgedrag en daar passen bomen maar slecht in. Soms is het nog niet zo slecht om een beetje conservatief te zijn … De Stufenlinde in Grettstadt is te vinden in de gelijknamige Duitse gemeente in Landkreis Schweinfurt in de staat Beieren. Hoewel Grettstadt een eigen gemeente is, moet je niet verwachten dat deze boom in een grote plaats staat. Grettstadt is een klein plaatsje met ruim vierduizend inwoners. Aan de Hauptstraße staat de etagelinde voor het oude raadhuis uit 1590 met authentiek vakwerk en de katholieke St. Peter und Paul Langhauskerk uit 1766. Kortom een prachtige historische setting met typische Duitse gebouwen en atmosfeer. Tilia platyphyllos De Stufenlinde is een grootbladige linde, Tilia platyphyllos. Stufen betekent in het Duits lagen, niveaus. Nou lagen of etages dat heeft deze boom; maar liefst tien etages, die piramidaal lopen, vormen het gestel van deze unieke verschijning. Het is een gezonde boom die regelmatig, het lijkt zelfs jaarlijks, compleet geknot wordt. Alle etages zijn even vitaal en in perfecte balans met de gekozen vorm. Tegemoetkomende aan groeiregels is het namelijk noodzakelijk om de bladmassa te verminderen naarmate je hoger in de kroon komt, om gelijkwaardige blad­, twijg­ en diktegroei te behouden. Van de vele vormbomen die ik heb gezien is bij hooguit twee etages een houten constructie aangebracht om de onnatuurlijke takaanzet van de horizontaal uitgeleide takken te dragen. Bij deze boom is dat maar liefst bij vier etages het geval. Het is een indrukwekkend gestapeld bouwwerk van houten balken, gedragen door een opstelling van twaalf zandstenen zuilen. De onderste drie etages zijn voorzien van een dubbele laag dwarsliggers om de breedte van de etages gelijkmatig te ondersteunen. Het gehele bouwwerk ondersteunt de vier etages die steeds meer taps toelopen. De onderste etage is maar liefst 17 meter in doorsnede uitgeleid. Met blad en twijgen erbij is dit al snel een kroonprojectie van 280 vierkante meter. De onderste etage begint al op 250 centimeter vanaf maaiveld, dus als je op het vierkante bankje rondom de stam gaat zitten heb je het gevoel onder een heel grote parasol te verblijven. De opvolgende ondersteunde etages hebben een onderlinge afstand van 175 centimeter, maar naarmate de diameter van de daarboven liggende etages afneemt varieert de onderlinge afstand ook. Totaal is de boom ongeveer 18 meter hoog wat een opvallende lengte is voor een vormboom. Detail houten constructie Houten constructie ondersteunt vier etages 268 jaar De boom is in 2020 al 268 jaar oud, samen met het raadhuis en de kerk vormt de boom het bijzondere middelpunt van de plaats. Als er iets gevierd wordt dan verzamelen de mensen zich hier. Op deze manier heeft de boom nog steeds een sterke functie en aantrekkingskracht. Vanuit het verleden is bekend dat onder dergelijke bomen ook recht werd gesproken. Ik heb geen betrouwbare bron kunnen vinden hierover maar als ik Wikipedia mag geloven werd onder deze boom gedanst en rechtgesproken. De onderste takken zouden zelfs worden gebruikt om de mensen aan op te hangen. Gelukkig hebben we dergelijke primitieve gewoontes achter ons gelaten en de bevolking van Grettstadt is te eren dat ze het goede van de boom hebben weten te behouden, al generaties lang. Over Henry Kuppen Henry Kuppen (1964) is een gepassioneerd bomenliefhebber met professionele ervaring van meer dan 35 jaar in het beheren van bomen in de stedelijke omgeving. Hij is directeur van het kennisatelier voor boom en bodem Terra Nostra en heeft als specialisatie ziekten en aantastingen in bomen, soortendiversiteit en klimaatverandering rondom bomen. Voor meer informatie: www.henrykuppen.nl jaargang 76 • juni 2020 • nummer 05 45 Pagina 44

Pagina 46

Voor uitgaves, online PDF-en en spaarprogramma zie het Online Touch content management beheersysteem systeem. Met de mogelijkheid voor een web winkel in uw nieuwsbrieven.

Groen 5 2020 Lees publicatie 415Home