ONTWERP VOOR DE TOEKOMST • TREND ten Van Wijk en Messing. Mensen willen zich gehoord voelen en een rol spelen binnen een sociale context. Niet de ontwerper, maar de gebruiker bepaalt de waarde van een gebied. Neem hem dan ook als uitgangspunt in de planvorming, benadrukken de heren, en maak je de omgeving van de ander eigen. In de omgeving die je ontwerpt woon je immers niet zelf en de behoeften van een ander kunnen anders zijn dan de jouwe. Oog voor de mens betekent burgers laten participeren. Messing: ‘Dat is een logisch gevolg van het idee dat de gebruiker de waarde bepaalt. Plannen veranderen op die manier en kritische omstanders worden ambassadeurs van het gezamenlijke gedachtegoed.’ Daarnaast is het van belang kansen te benutten die zich voordoen als groepen mensen een belang of interesse met elkaar delen, zegt Van Wijk. Door deze opvattingen aan de voorzijde van het planproces te implementeren, voeg je waarde toe aan het plan. Zo werkt in Vlietvoorde in Leidschendam-Voorburg het landschap als middel voor sociale binding. Cliënten van regionale zorginstelling Ipse de Bruggen verzorgen hier in het kader van dagbesteding het onderhoud, een pakketdienst en boodschappenservice. Mensen die er een woning kochten, kochten mede een aandeel in het omliggende landschap, waardoor deze collectief bezit werd. Van Wijk: ‘De verantwoordelijkheid verschuift hier van overheid naar gebruiker, met een collectief eigendom en verantwoordelijkheid. Het landschap verbindt de verschillende gebruikersgroepen en brengt de inclusieve samenleving op een hoger niveau.’ De openbare ruimte verbindt door ontmoeting te faciliteren. Kijk daarom op welke manier de buitenruimte mensen kan binden. Welke elementen ontmoeting stimuleren, is afhankelijk van het gebied en de (te verwachten) bewonersgroepen. Een plan krijgt ook (meer) toegevoegde waarde door aan de voorzijde te kijken naar de wens van bewoners en omwonenden. Messing: ‘Er is immers pas sprake van een gemeenschap als er condities worden geschapen voor ontmoeting en interactie en de ruimte echt met elkaar wordt gedeeld.’ Tot slot De wereld verandert in razendsnel tempo en daarmee ook de eisen die aan de inrichting van de openMOOIMEUBILAIR bare ruimte worden gesteld. Neem sowieso enige flexibiliteit in de openbare ruimte op, omdat het gebruik ervan aan verandering onderhevig is. Dat anderen het gebruik bepalen, maakt ook dat een ruimte soms op een andere manier wordt gebruikt dan bedoeld of er een behoefte is waar nog geen oplossing voor ligt. Juist door ruimte te geven aan eigen invulling door burgers, wordt meerwaarde gecreëerd. ‘Als groepen mensen een belang of interesse met elkaar delen, wordt het landschap een middel voor sociale binding’ Wees daarnaast niet bang buiten begaande paden te treden, zeggen Van Wijk en Messing. Juist dat kan mooie resultaten opleveren. Van Wijk: ‘Zo was het weghalen van de dijken in Dordrecht een tamelijk merkwaardig idee; natuurorganisaties reageerden in de planvorming in eerste instantie negatief. Maar zelfs al staat Dordrecht misschien niet bovenaan de lijst van populaire woongemeenten, de woningen waren snel verkocht én bleven in crisistijd waardevast. Het leukste detail is misschien wel de nieuwste inwoner: de bever die in het gebied rondzwemt en met een burcht voorzien heeft in eigen huisvesting. Dat hadden we in onze stoutste dromen niet durven hopen.’ Het ontwerpvak is geen kunst of wetenschap. Het is iets wat je in de vingers moet krijgen en waar je kennis, vaardigheden en gevoel voor moet ontwikkelen. Het anticipeert op ontwikkelingen in de maatschappij en de behoeftes van de mensen erin. Messing: ‘Stedenbouw en landschapsarchitectuur springen, vanuit vakkennis, in op actuele behoeftes en is daarmee een reflectie van de tijdsgeest. Juist dat maakt het vak tot wat het is, als ware het een ambacht.’ P 33 Pagina 32
Pagina 34Scoor meer met een web winkel in uw tijdschriften. Velen gingen u voor en publiceerden studiegidsen online.
Mooi Meubilair 2020 Lees publicatie 426Home