gingen boswachters tijdens excursies in drie bosgebieden met leden in gesprek. Daarnaast vulden bijna tienduizend mensen een onlineenquête in. Tal van leden en andere natuurliefhebbers lieten via verschillende kanalen weten hoe zij over het kappen van bomen dachten. Uit dit onderzoek kwamen drie hoofdpunten naar voren. Ten eerste is er wel degelijk grote steun voor herstel van de biodiversiteit, ook als daarvoor bomen moeten wijken. Maar liefst zeventig procent kon zich hierin vinden. Daarbij gaat het dan om de bescherming van bedreigde planten en dieren in bossen en in open landschappen zoals heide, duinen en stuifzanden. Ten tweede is er wel grote zorg over het verdwijnen van bomen en bossen. Ten derde vindt een overgrote meerderheid (91%) dat er meer bossen in Nederland moeten komen. Dit zou de overheid moeten realiseren. Ruud Kreetz, gebiedsmanager van Natuurmonumenten in Zuidwest-Drenthe: ‘We gaan In Nederland is sinds het begin van de 20e eeuw ongeveer 80 procent van de biodiversiteit verdwenen. minder bos kappen. We gaan zorgvuldiger afwegen of de Natura 2000-doelen (Europese regelgeving, red.) ook met minder houtkap gerealiseerd kunnen worden. Bij het weer openmaken van dichtgegroeide heidevelden en duinen, willen we dat er voor iedere gekapte boom elders een nieuwe wordt geplant.’ Biodiversiteit Dan terug naar de vraag uit de inleiding: Hoe erg is het kappen van bos en is het uit hoofde van meer biodiversiteit te rechtvaardigen? In Nederland is sinds het begin van de 20e eeuw ongeveer 80 procent van de biodiversiteit verdwenen ten gevolge van oprukkende verstedelijking en de intensivering van de landbouw. Ook de trend van de laatste jaren stemt niet blij. Recent Duits en Nederlands onderzoek toont aan dat we de voorbije 25 jaar nog eens 75 procent van alle vliegende insecten zijn kwijtgeraakt. Dit laat zien dat er iets fundamenteel fout gaat. Onlangs verscheen nieuw Deens onderzoek dat aantoont dat in Denemarken maar liefst 80 procent van alle vliegende insecten 42 vakblad groen is verdwenen – en dat insectenetende vogels dezelfde zorgwekkende trend volgen. Onze ecosystemen raken ontwricht. En al die studies en onderzoeken leiden tot dezelfde conclusie: natuur heeft ruimte nodig. Maar in Nederland heeft de natuur één ding niet en dat is ruimte. Slechts 13 procent van ons land bestaat uit beschermde natuurgebieden en daarmee zijn we een mondiale hekkensluiter. Bovendien biedt de rest van ons intensief gebruikte landschap steeds minder leefruimte voor planten en dieren. Voor natuurbeheerders die onder meer de taak hebben om onze biodiversiteit maximaal veilig te stellen, betekent dat de schier onmogelijke opgave om planten en dieren een huis te bieden op de ‘schamele vierkante meters’ die daarvoor beschikbaar zijn. Dat is de reden dat soms naaldbos, dat relatief arm aan soorten is, moet wijken. Natura 2000 Veel natuurgebieden zijn aangewezen als Natura 2000-gebieden: hier geldt een Europese verplichting om een bepaalde meetbare mate van biodiversiteit te behalen. Heel veel van deze Europese doelen betreffen soorten van kenmerkende Nederlandse landschappen als duinen, heiden, hoogveen, water, moeras en schraalland. In het begin van de twintigste eeuw zijn op grote schaal naaldbossen aangeplant. Deels om stuifzanden in te dammen en deels voor hout voor de mijnbouw. Hoewel deze bossen voor een beperkt aantal bijzondere soorten een zekere waarde hebben, zoals de zwarte specht, de wespendief en diverse paddenstoelen, zijn ze wel degelijk minder rijk aan soorten dan loofbossen, al dan niet gecombineerd met heide of andere korte vegetaties. Omdat de Europese doelen voor veel Natura 2000-gebieden meestal een groot aantal soorten betreft van loofbos, water of open vegetaties en slechts in enkele gevallen maar voor naaldbos (bijvoorbeeld de zwarte specht en de wespendief), is het vanwege deze Europese verplichting op veel plaatsen nodig om een deel van het naaldbos te laten wijken voor andere vegetaties. Immers buiten het Natura 2000-gebied liggen de landbouwgronden en is geen ruimte voor bos. Overigens draait de Nederlandse landbouw hoofdzakelijk voor de export. Het omlaagbrengen van de productie zal enig effect hebben op onze economie, maar er zal niemand honger van gaan lijden. Klimaat en bossen Bossen zijn goed voor de CO2-opslag en dragen bij aan het halen van de klimaatdoelen. Daar is geen discussie over. De ruimte Pagina 41

Pagina 43

Heeft u een jaarverslag, blueberry of eonderzoeksrapporten? Gebruik Online Touch: vakblad digitaal bladerbaar uitgeven.

Groen-9 Lees publicatie 383Home