10 ruimtelijk bekeken • pagina 10 — 14 auteur marcel bayer en rosa stapel Nuttig instrument bij verstedelijkingsopgaven Betere besluiten Uitslag dashboard indicator Meekoppelkans energietransitie, met kaartbeeld van één van de vijf Utrechtse verstedelijkingsmodellen. De bolletjes representeren de bestaande woningen, waarvan in groen de woningen die door nabijheid van nieuwe woningen van een mogelijke meekoppelkans kunnen profiteren. In grijs woningen waar geen of weinig nieuwe woningen nabij worden gerealiseerd. Beeld Studio Bereikbaar / M-SUS dankzij Dashboard Verstedelijking Twee jaar is ervaring opgedaan met het Dashboard Verstedelijking, waarmee een integrale afweging mogelijk is bij verstedelijkingsopgaven. Betrokkenen zijn enthousiast. In de zes Woondealregio’s en bij de veertien grootschalige verstedelijkingsgebieden wordt het instrument door het Rijk ingebracht in het regionale proces om alle maatschappelijke effecten integraal in beeld te krijgen. Het dashboard biedt overheden zo de mogelijkheid om ruimtelijke keuzes goed af te wegen, zodat de politiekbestuurlijke discussie beter te voeren is. S tedenbouwkundige Simon Dona maakte in de regio Eindhoven verstedelijkingsmodellen die met het dashboard werden doorgerekend en steekt zijn bewondering niet onder stoelen of banken. “Het is indrukwekkend. Een belangrijke toevoeging aan het instrumentarium van ontwerpers in strategische regionale processen, waar we vroeger enkel het toekomstperspectief konden illustreren met sfeerbeelden en kwalitatieve statements.” Er moeten 62.000 woningen bijkomen, zo is bepaald in de woondeal met het Rijk. Het dashboard geeft de feiten over de maatschappelijke impact van verschillende verstedelijkingsvarianten en levert soms verrassende inzichten op. Bijvoorbeeld dat oude bedrijventerreinen transformeren naar gemengde woon-werkgebieden heel veel positieve maatschappelijke effecten heeft. Daar hebben Eindhoven en omliggende gemeenten als Veldhoven en Helmond in de buurt van grote groeiers als ASML er veel van. “Alleen ASML al neemt de komende tijd jaarlijks duizend en nieuwe werknemers aan”, benadrukt Dona. “Het dashboard maakt inzichtelijk dat een verstedelijkingsvariant die inzet op transformatie van de bedrijventerreinen om die mensen dicht bij hun werk te laten wonen, grote impact heeft op het totale reisgedrag op regionaal niveau.” Maatschappelijke impact Wat geldt voor Eindhoven, geldt in alle stedelijke regio’s waar het Rijk woondeals mee heeft gesloten. Er moeten in een korte periode heel veel woningen worden gebouwd. Om maar wat te noemen: 250.000 woningen erbij in Metropoolregio Amsterdam (MRA) en 125.000 in Metropoolregio Utrecht (MRU). Per vijf bestaande woningen komt er in stedelijke regio’s de komende decennia minstens één bij. Tegelijkertijd wordt er groei van arbeidsplaatsen verwacht en is inpassing van energieen klimaatmaatregelen noodzakelijk. De druk op de ruimte én de druk op bestuurders om daar snel keuzes in te maken neemt toe. De kunst daarin is om de breedte van maatschappelijke effecten te bewaken en tegelijkertijd voortvarend te blijven werken. Dat is niet altijd makkelijk, maar wel noodzakelijk, want “de maatschappelijke impact van nieuwbouw buiten het bouwhek is veel groter dan daarbinnen”, stelt Daan Zandbelt, vertrekkend rijksadviseur en initiatiefnemer van het dashboard. “Het Dashboard Verstedelijking maakt deze effecten inzichtelijk zodat ze centraler meewegen in de keuze waar wel en niet te verstedelijken. Daarom bood het CRa dit instrument twee jaar geleden aan het ministerie van BZK aan – met name het Rijk ROM | JAARGANG 39 | #01-02 Pagina 9
Pagina 11Scoor meer met een online winkel in uw maandbladen. Velen gingen u voor en publiceerden vakbladen online.
ROm 1 2021 Lees publicatie 409Home