Over de Vlinderstichting Vlinders en libellen vormen samen hét symbool van schoonheid en vrolijkheid. Ze zijn teer, kwetsbaar en tegelijkertijd krachtig en als zodanig een prachtige metafoor voor het leven op aarde zelf. De Vlinderstichting volgt met behulp van honderden vrijwilligers door het hele land al enkele tientallen jaren hoe het met de vlinders en libellen in Nederland gaat. Uit de gegevens die in dit Landelijk Meetprogramma verzameld worden, blijkt dat ook in Nederland de insectenachteruitgang waarneembaar is. De Vlinderstichting doet er met een kleine dertig medewerkers alles aan om het tij te keren en zet zich in voor een natuur waar vlinders en libellen overal waar ze thuishoren te vinden zijn. www.vlinderstichting.nl. Libellenlarven zijn ware rovers en en grijpen hun nietsvermoedende prooi vliegensvlug met hun grote uitklapbare onderlip. in ondiepe, stromingsluwe riviertrajecten. De soort, die oorspronkelijk in Nederland voorkwam, werd na 1950 niet meer in onze rivieren aangetroffen. In 1996 keerde de rivierrombout terug: de grote rivieren waren toen weer voldoende schoon. Trend Na de algemene verbetering van de waterkwaliteit zijn vooral in natuurgebieden nog veel extra maatregelen genomen. Die waren gericht op een natuurvriendelijker inrichting en beheer van de wateren. We zien de verbeteringen terug in figuur 1: tussen 1991 en 2007 is een stijging te zien in de verspreiding van libellen. Na 2007 is de trend omgeslagen in de verkeerde richting. Dat libellen niet meer verder toenemen heeft verschillende oorzaken. De chemische kwaliteit van veel wateren voldoet – ondanks de aanvankelijke verbeteringen – nog niet aan de Kaderrichtlijn Water (KRW). En de ecologische kwaliteit is veelal matig, ontoereikend of zelfs slecht. Misschien hebben we ons in slaap laten sussen door enkele positieve resultaten (zoals de terugkeer van de rivierrombout). We moeten ervoor waken dat de focus op natuurherstel niet verslapt. Gerichte maatregelen ter verbetering van natuur46 vakblad groen lijke inrichting en ecologisch beheer blijven broodnodig om de achter uitgang van libellen en insecten in het algemeen te stoppen. Focus In natuurgebieden gaat het met de libellen nog relatief goed. Dit komt vooral door gerichte maatregelen om de waterkwaliteit te verbeteren en oevers en watergangen natuurlijker in te richten en te beheren. Het goede nieuws is dan ook dat dit soort gerichte maatregelen wel degelijk een positief effect heeft. Het slechte nieuws is dat ook libellen, en daarmee waarschijnlijk de waterinsecten in het algemeen, meedoen in de massale insectenachteruitgang. Het is niet voldoende om de verbetering van de waterkwaliteit te bewaken. Ook kunnen we niet volstaan met maatregelen alleen in natuurgebieden. Het is hoog tijd om ons als natuurOver de auteurs Gerdien Bos werkt als ecoloog bij De Vlinderstichting. Als coördinator van het Landelijk Meetprogramma Libellen volgt zij de ontwikkelingen in de waterfauna op de voet en betrekt zij zoveel mogelijk mensen bij de natuur. Pim van der Marel schrijft en fotografeert met oog voor de achtergrond en met respect voor de historische context (www.vdmarel.com). Samen zien zij het als een belangrijke missie om de schoonheid van de natuur én de noodzaak van natuurbehoud onder de aandacht te brengen. beschermers ook te focussen op het platteland. Dáár valt momenteel de grootste winst te behalen. De Nederlandse natuurgebieden zijn niet meer dan kleine oases in een onafzienbare groene woestijn. In het verbinden van natuurgebieden via natuurlijke elementen op het platteland, het terugdringen van stikstofdepositie en bestrijdingsmiddelen en het bestrijden van verdroging is nog veel te verbeteren. Insecten voelen zich op het platteland niet meer thuis, terwijl dat toch meer dan 50 procent van het oppervlak van Nederland beslaat. Bij de inrichting van ons platteland is ruimte voor insecten van levensbelang. Ons voortbestaan en dat van de grotere dieren kon er weleens van afhangen. Dus dames en heren van de overheid, waterbeheerders, landbouwers en wie zich ook maar aangesproken voelt: achteroverleunen is geen optie, de barricaden op. Pagina 45

Pagina 47

Interactieve web jaarverslag, deze PDF of gids is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het digitaal bladerbaar uitgeven van digi onderzoeksrapporten.

Groen 6 2020 Lees publicatie 416Home