FEAUTRE • KLIMAATADAPTATIE Over hittekaarten Op de kaarten waar de hittestress is uitgezet, onder meer gemaakt door junior onderzoeker Luc van Zandbrink, is goed te zien dat de binnenstad van Breda na verloop van tij d opwarmt en lang warm blij ft, met een uitschieter op het marktplein. De singels blij ven gedeeltelij k koel door het water en de bomenrij . Spanjar: ‘Groen kan heel goed hittestress reduceren en verkoeling bieden in een zee van hitte. Dan moet het wel op de juiste plek staan en de juiste soort(en) zij n om thermisch comfort te bieden voor de gebruiker.’ Een hittekaart laat zien waar problemen omtrent hitte zich mogelij k voordoen, zodat specifi ek kan worden gekeken naar kwetsbare locaties. De kaart biedt daarmee een basis voor het nemen van hittemaatregelen in de openbare ruimte. De hittekaarten van Breda (een daarvan ziet u hieronder) laten voor 25 juni van afgelopen zomer de verwachte gevoelstemperatuur zien op basis van de Ontwikkeling Standaard Stresstest Hitte van het RIVM. De hittekaart wordt daarbij samengesteld op basis van ruimtelij ke informatie: de hoogtekaart, luchtfoto, gebouwen-, water- en groenoppervlakken, en meteorologische uurgegevens van een nabij gelegen KNMI-meetstation. Hiermee worden de openheid voor zon en wind bepaald, de warmtestralingsafgifte van groen en verhard oppervlak, de schaduwen en de luchttemperatuurverschillen. De PET-waarde wordt bepaald aan de hand van bovenstaande factoren waarmee de meteorologische waarden van het meetstation vertaald worden naar de situatie binnen de stad. De grootste verschillen zij n te zien tussen plekken in de schaduw en plekken in de zon, iets kleinere verschillen tussen verharde en groene oppervlakken. Op wij kniveau bepaalt de dichtheid van bebouwing en bomen hoeveel de snelheid van verkoelende wind afneemt. De hete plekken in de stad zij n ook afhankelij k van de gekozen tij dsperiode. Rond het middaguur staat de zon zo dat er in een noord-zuid georiënteerde straat geen schaduw aanwezig is, terwij l aan het eind van de middag bebouwing aan de westzij de de straat van schaduw voorziet. De kaart van de gemiddelde PET-waarde in de middag (zie onderstaand fi guur) slaat rood uit op de pleinen waar gedurende die tij d helemaal geen schaduw is geweest. Halverwege de middag piekt te luchttemperatuur en is het het heetst. Kuiphuis: ‘Breda heeft een goede groen-blauwe structuur. Toch merken we wel dat het centrum aan aantrekkelij kheid verliest op dagen dat het warm is.’ Hittestressmodel Met name bij kleine en middelgrote gemeenten kunnen kennis en capaciteit om hittestress in kaart te brengen ontbreken, stelt Spanjar. ‘Ze weten dat water, groen en het ophangen van doeken verkoelend werken, maar hebben onvoldoende inzicht in het hitteprobleem zelf en de effectiviteit van mogelij ke maatregelen. Is er bij - voorbeeld wel sprake van hittestress? Waar, wanneer en voor wie precies?’ ‘Herinrichting biedt kansen om kabels te verleggen en ondergronds water op te slaan’ Om een integrale klimaatadaptatieaanpak te maken, is deze kennis wel nodig. Hittestress vraagt van beleidsmakers de gehele inrichting van de bebouwde omgeving te herzien en van ruimtelij ke ontwerpers om met slimme ontwerpoplossingen te komen waar klimaatadaptatie als vanzelfsprekend onderdeel van is, zegt Spanjar. ‘Voor hittestress moet een verbreding plaatsvinden van de bekende kwetsbare gezondheidsgroepen zoals kinderen, zieken en ouderen, naar kwetsbare plekken in de stad waar de leefbaarheid en economische activiteiten door hitte steeds meer onder druk komen te staan. Winkelgebieden en spoorzones, bij - voorbeeld: plekken waar veel mensen samenkomen. De hittestressaanpak moet uit de kinderschoenen en in 2020 echt operationeel worden.’ Om gemeenten een handreiking te bieden, maakt Cool Towns allereerst op basis van metingen een hittestressmodel, bestaande uit PET-kaarten en kwetsbaarheidkaarten. De PET-kaarten tonen waar hittestress voorkomt of welke gebieden juist relatief koel zij n, inclusief Gemiddelde waarden tussen 12:00 en 18:00 uur. Beeld: HvA 12 het warmteverloop tussen het middaguur en zes uur ’s avonds. Omdat hittestress niet overal dezelfde consequenties heeft, wordt met een hittekwetsbaarheidkaart in gebracht wie last heeft van de stij gende temperaturen. Voor het hittestressmodel wordt ook rekening gehouden met bij voorbeeld het optreden van hittegolSTEDELIJK INTERIEUR Pagina 11

Pagina 13

Scoor meer met een webshop in uw clubbladen. Velen gingen u voor en publiceerden reclamefolders online.

Stedelijk Interieur 1 2020 Lees publicatie 419Home