Thema: functiemenging Figuur 1 Schematische weergave van afschermende bebouwing die fungeert als geluidsscherm of woonblokken met een geluidluw binnenplein of -tuin. Beeld: Platform31 als normaal achtergrondgeluid ervaren. Een goed voorbeeld daarvan is het geluid van windturbines. Uit onderzoek blijkt dat de mening over windenergie sterk wordt bepaald door de ervaren hinder en de gerapporteerde gezondheidseffecten. Hieruit blijkt dat het overschrijden van geluidnormen dus niet per se een probleem hoeft te zijn. Als het afwijken van normen maar met verstand en onderbouwd gebeurt. Visie en beoordelingskaders In de Omgevingswet krijgen gezondheidsaspecten een prominentere plaats binnen de ruimtelijke ordening. DaarStad-en-milieubenadering De stad-en-milieubenadering is gericht op het ruimtelijk ontwikkelen van milieubelaste locaties. Een gemeente moet daarvoor drie stappen doorlopen: STAP 1: het zo vroeg mogelijk integreren van milieubelangen in het ruimtelijk plan en het zo snel mogelijk treffen van bronmaatregelen; STAP 2: het optimaal benutten van ruimte binnen bestaande regelgeving; STAP 3: het afwijken van geldende normen als de eerste twee stappen niet leiden tot een doelmatig ruimtegebruik en optimale leefomgevingskwaliteit. Op dit moment vormt de Interimwet stad-en-milieubenadering hiervoor de wettelijke basis. Hoewel stap 1 en 2 vrijwel standaard worden doorlopen, gaat het met name om de invulling en uitwerking daarvan. Binnen de stad-en-milieubenadering wordt in de startfase een duidelijke visie op de gewenste leefomgevingskwaliteit geformuleerd. Dat is iets wat in de praktijk bij stedelijke transformatieprojecten lang niet altijd gebeurt. Andere belangrijke onderdelen zijn de integrale afweging van gezondheidseffecten en het treffen van compenserende maatregelen als niet aan de normen kan worden voldaan. Deze elementen zijn toepasbaar bij het afwijken van normen en in situaties waarin er bijvoorbeeld geen mogelijkheden zijn om geluidluwe gevels en/of geluidluwe buitenruimtes te creëren. naast geeft de nieuwe wet ruimere mogelijkheden voor lokaal maatwerk. De praktijk leert dat dergelijk maatwerk cruciaal is bij de stedelijke transformatie op geluidbelaste locaties. Een opeenstapeling van standaardnormen en voorwaarden doet geen recht aan de complexiteit van de opgave en leidt regelmatig tot gekunstelde akoestische oplossingen die het woon- en leefklimaat niet ten goede komen. Zo zijn er voorbeelden van bewoners die de voor de ramen aangebrachte geluidafschermende voorzieningen zelf verwijderden om toch een raam open te kunnen zetten. Zij nemen extra geluid voor lief. De Omgevingswet is een goede aanleiding voor gemeenten met grote binnenstedelijke transformatieopgaven om te komen tot een onderbouwde visie op de omgevingskwaliteit en daaraan gekoppelde beoordelingskaders voor stedelijke transformatieprojecten. Dat gaat verder dan het voldoen aan bandbreedtes voor de maximale geluidbelastingen. Succesvolle grootschalige stedelijke transformatie vraagt om duidelijke uitgangspunten en afwegingscriteria waar het gaat om de gezondheidseffecten en mogelijkheden voor compensatie. Daarvoor blijft de stad-en-milieubenadering een geschikte aanpak. Hoewel deze meestal pas wordt toegepast op het moment dat overschrijding van wettelijk normen aan de orde is (of lijkt), bevat deze benadering veel elementen die per defi nitie een plaats zouden moeten krijgen binnen stedelijke transformatieprojecten. Deze benadering past helemaal bij de letter en geest van de Omgevingswet. Akoestische maatregelen Voor de totstandkoming van heldere uitgangspunten en beoordelingscriteria is het belangrijk dat de gemeente en de ontwikkelaar in de startfase een gedeelde visie ontwikkelen op de gewenste leefomgevingskwaliteit. Belangrijk is dan om de akoestische situatie in een vroeg stadium goed in beeld te brengen en de visie af te stemmen op het programma en de doelgroepen. Dit gaat verder dan het formuleren van uitgangspunten voor de maximaal toegestane geluidsniveaus. Zeker bij stedelijke transformatieprojecten op hoogbelaste locaties is het wenselijk om duidelijke lijnen uit te zetten waar het gaat om zaken als het al of niet toepassen van dove gevels, de akoestische kwaliteit van zowel buitenruimtes als openbare ruimte en de mogelijkheden voor compenserende maatregelen. Het treffen van maatregelen aan de bron van het geluid (weg, spoor, industrie) heeft de voorkeur, maar is lang niet altijd mogelijk. Bronmaatregelen zijn vaak naar verhouding extreem duur of bieden te weinig soelaas. Dit betekent dat er bij de uitwerking van de plannen zowel op gebouw- als gebiedsniveau nadrukkelijk rekening moet worden gehouden BT • JAARGANG 15 • NUMMER 01 PAGINA 18 >> Pagina 17

Pagina 19

Interactieve digitale magazine, deze pdf of onderzoeksrapport is levensecht online geplaatst met Online Touch en bied het naar een online publicatie converteren van e-mailings.

BT 1 2020 Lees publicatie 421Home