PROGRAMMA ‘ONDER HET MAAIVELD’ WIL HERSTEL VAN RIJK BODEMLEVEN Auteur: Caspar Verwer Gezonde bodem is essentieel Ons klimaat blijkt veel sneller te veranderen dan op basis van bestaande klimaatmodellen kan worden voorspeld. Terwijl wetenschappers proberen te achterhalen hoe dat komt, is het zaak dat gemeenten en gebiedsontwikkelaars serieus werk gaan maken van de steeds extremere weersomstandigheden waarmee we worden geconfronteerd. Een gezonde bodem vol leven is daarin onontbeerlijk. Maar de bodems raken steeds meer verstoord waardoor ze minder water vasthouden, minder koolstof opslaan en waardoor de natuur het ook steeds zwaarder krijgt. Het programma Onder het Maaiveld ziet herstel van een rijk bodemleven als voorwaarde om klimaatverandering en biodiversiteitsverlies in stad en land het hoofd te bieden. Ruim een kwart van de biodiversiteit op aarde leeft in de grond. Microben, springstaarten, regenwormen, mollen: allemaal zijn het bodembewoners. En er zijn tal van insecten die hun levenscyclus deels ondergronds doorbrengen. Eén lepeltje grond kan duizenden soorten, miljoenen individuen en zo’n 100 meter aan schimmeldraden bevatten. In zekere zin kun je zelfs planten en bomen tot de bodemorganismen rekenen omdat ze via hun wortelstelsels essentiële voedingsstoffen in de bodem brengen, waar andere bodemdieren dan weer van leven. Dit rijke bodemleven is essentieel voor tal van natuurlijke bodemfuncties, waaronder het vasthouden en zuiveren van water, opslaan van CO2 uit de atmosfeer, het onderdrukken van ziekten en plagen door ruimte te bieden aan natuurlijke plaagbestrijders en het recyclen van nutriënten. Al in 1997 schatte een Amerikaans onderzoek de totale waarde van alle natuurlijke bodemfuncties wereldwijd op 1500 miljard dollar. Door deze functies vormt een vitale bodem een belangrijke sleutel naar verduurzaming en toekomstbestendige ruimtelijke ontwikke30 vakblad groen ling. Maar ons bodemleven staat onder zware druk door fysieke verstoring en achteruitgang van de milieukwaliteit. Hierdoor nemen deze natuurlijke bodemfuncties snel af. Drastische gevolgen Volgens hoogleraar Henk Siepel van de Radboud Universiteit zijn veel landbouwbodems inmiddels ‘zo dood als een pier’. Maar de achteruitgang van biodiversiteit in de bodem beperkt zich niet tot het buitengebied. Ook in steden zien we nog altijd een trend van verstening, zowel in de openbare ruimte als in tuinen, waarbij regenwater versneld wordt afgevoerd. Ondanks de notie dat we het water van stortbuien zouden moeten opvangen en laten infiltreren. De laatste jaren zien we bovendien een verregaande “verdozing” van het landschap door de bouw van distributieen datacentra die soms wel 40.000 vierkante meter groot zijn. De afnemende bodembiodiversiteit heeft drastische gevolgen voor de samenleving en voor de economie. Intensief bewerkte landbouwbodems houden bijvoorbeeld beduidend minder water vast dan percelen waar Pagina 29

Pagina 31

Voor magazines, online presentaties en nieuwsbrieven zie het Online Touch online publisher CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een online winkel in uw brochures.

Groen 10 2020 Lees publicatie 424Home