Een vos in het duingebied bij Wassenaar, waar de vergrassing zichtbaar is. Beeld Hans van Overbeeke terugkijkend op veertig jaar landbouw en landinrichting. Wat en hoeveel is ‘voldoende, goed land’?2 gingen zijn nog altijd verhelderend. Zijn overweVoetafdruk Begin twintigste eeuw zagen we natuur als woeste gronden. Deze konden we met behulp van kunstmest omtoveren in productieve cultuurgronden. Pas toen grote oppervlakten ontgonnen waren, zagen sommigen de betekenis van wat nog restte als natuurlijke habitat.3 De CBS-Bodemstatistiek vermeldt na ‘glastuinbouw’ de categorie ‘overig agrarisch grondgebruik’. Dit is intrigerend: twee derde van al ons land dient zich als een restpost aan. Voor de samenleving vormt de cultuurgrond blijkbaar het reservoir waaruit andere functies putten. In de periode 1945-1980 verviervoudigde het aantal woningen in ons land. Het Groene Hart werd overspoeld. Ook in zeer goede landbouwgebieden zoals de Haarlemmermeerpolder kwamen woningen. Het verlies aan landbouwgrond bedroeg gemiddeld een half procent per jaar. Omstreeks 1980 werd, in neerwaartse richting, de grens van twee miljoen hectare4 gepasseerd. Met de Europese melkplassen, boterbergen, graan- en vleesoverschotten in de jaren zeventig nam de weerstand toe tegen het inpolderen van het Markermeer. Uiteindelijk verviel in 2003 de ruimtelijke reservering voor een Markerwaard.5 jaargang 76 • april 2020 • nummer 04 31 Pagina 30

Pagina 32

Voor uitgaves, online club bladen en archief zie het Online Touch CMS systeem. Met de mogelijkheid voor een e-commerce shop in uw weekbladen.

Groen 4 2020 Lees publicatie 413Home