deze eeuw uitgestrekte snelwegmilieus waren ontstaan, trokken Ruimtelijk Planbureau, het huidige Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de regering aan de rem met het instrument snelwegpanorama’s (Zicht op mooi Nederland, 2008). Dat bleek echter lastig te realiseren in het geDe duurzame economie die Nederland voor ogen heeft, draait om circulaire productie/consumptie en om zero-emissiedistributie, beaamt de overheid in Nederland Circulaire Economie in 2050 (E&W e.a., 2017). Het logistieke complex dat dit mogelijk maakt, is waarschijnlijk niet kleiner, maar wel slimmer In het debat rond NOVI en Klimaatakkoord zijn bedrijventerreinen opvallend afwezig decentraliseerde beleid. In het huidige debat zijn de distributiecentra zo dicht bij de tevens uitdijende woonomgeving gekomen, dat inwoners van onder meer Tilburg spandoeken met protestleuzen ophangen. Naast de aanblik verwacht men ook congestie en fijnstof. De concept-Nationale Omgevingsvisie (NOVI, juni 2019) erkent deze problemen, maar laat oplossingen opnieuw over aan decentrale overheden. Typerend is dat ook hier bedrijventerreinen op rijksniveau zijn ‘vergeten’. BT • JAARGANG 15 • NUMMER 01 georganiseerd dan nu. De precieze contouren kennen we nog niet, maar kunnen we hierop wel voorsorteren? Black box Te vaak wordt het debat ingestoken vanuit het meest in het oog springende: de gevel. Deze is vaak zo generiek dat het ene bedrijfspand nauwelijks van het andere is te onderscheiden: de loods als black box. De ene loods vormt een cruciale schakel in het functioneren van de regionale maakindustrie of recycling van grondstoffen. Terwijl de andere in Azië geproduceerde producten verpakt en laat bezorgen, maar net zo goed op een andere locatie in Noordwest-Europa had kunnen staan. Een goede planning en vooral regionale verankering van het logistiek systeem vereist inzicht in die black box. Niet alleen de positie in de mondiale en regionale ketens is hierbij relevant, maar ook het type en de hoeveelheid banen die er worden gecreëerd. De realiteit blijkt paradoxaal en divers. Grote loodsen bieden minder werk per vierkante meter, wordt weleens gezegd. Maar is dat zo? Bij e-commerce krioelt het bijvoorbeeld van de medewerkers, zeker voor de kerstdagen. Vaak gaat het om laagopgeleide Oost-Europese werknemers, die hier harde seizoensarbeid verrichten en wonen in containers op het bedrijventerrein. De grootste uitdaging in de toekomst is echter het gebrek aan hoger opgeleide werknemers, vanwege de snelle automatisering in deze sector, blijkt uit onderzoek van Ecorys voor Tilburg in 2019. Veel van de huidige kritiek richt zich op e-commerce, maar in combinatie met handige service kan de online verkoop juist de redding betekenen voor korte PAGINA 34 >> Pagina 33

Pagina 35

Heeft u een nieuwsbrief, onlinemag of internet folders? Gebruik Online Touch: lesboek digitaal zetten.

BT 1 2020 Lees publicatie 421Home